Amerikanaci su skloni da religiju vide kao pozitivnu snagu u društvu. U isto vreme, odrasli u SAD-u su izuzetno jasni u svom uverenju da verske institucije trebaju ostati izvan politike. Gotovo dve trećine Amerikanaca u novom istraživanju izjašnjava se za opciju da crkve i druge bogomolje treba da se drže podalje od političkih pitanja, dok 36% smatra da bi trebalo da izražavaju stavove o svakodnevnim društvenim i političkim pitanjima. Tri četvrtine javnosti izražava stav da crkve ne bi trebale izaći u korist jednog kandidata u odnosu na drugog tokom izbora. Ovo je deo rezultata statistike koji pokazuju šta misle Amerikanci o odnosu religije i politike. Kako je u praksi?
Veći interes političara prema religiji počinje 1960-ih i 70-ih, godina. On je u uskoj vezi sa usponom feminizma, traženja većih prava za rasne manjine, te prava za LGBT, to jest sve jačih i agresivnijih neoliberalnih tendencija. Prve reakcije su potekle sa hrišćanske desnice koja se počela sistematičnije organizovati pri Republikanskoj stranci ( počevši Ronalda Reagana). Od tih vremena uloga crkve, to jest religija " belih", postala je važna i za stranke ali i izbor predsednika jer se iz njenih redova kandiduju predsednici.
Kako odnos religije i politike vide i opisuju američki mediji?
Evo jednog od tipičnih tekstova na tu temu.
*******
Jason C.Bivins
Profesor Drzavnog univerziteta Severne Karoline
Za Amerikance koji su odrastali između 1950-ih i 1980-ih, religija nije bila redovno prisutna na televiziji. Osim nedeljnih jutarnjih emisija ili povremenih reklama, verski programi su izdavali upozorenja o poslednjem vremenu, tražili su novčane priloge ili inscenirali isceljenja verom. Ali nisu pokrivali vesti.
Danas je, međutim, drugačije. Ne samo da postoje čitave mreže posvećene verskom emitovanju, već je i hrišćanska televizija krenula direktno u pokrivanje vesti i politike, svakodnevno dosežući milione Amerikanaca s konzervativnim pogledom na trenutne događaje.
Kao proučavalac religije i politike u Americi, verujem da je važno razumeti utiecaj medija u ovom trenutku, kao i kako je došlo do takvog uticaja.
Rast hrišćanskih medija
Američki hrišćani su kroz istoriju koristili nove medije za širenje evanđelja. U 19. veku, evangelici su koristili pamflete i reklamne tehnike. Početkom 20. veka nastala je verska radio subkultura koja još uvek uspeva u programima poput onih koje nudi Focus on the Family ili Moody Radio .
Do ranih 1950-ih, propovjednici poput Fultona Sheena , Roberta Schullera ili Billyja Grahama počeli su se baviti televizijom.
Iako je povremeno bilo političkog prizvuka u ovim programima, većina njih se suzdržavala od eksplicitnih komentara. Ovo se promenilo počevši od 1970-ih, velikim delom, zbog dva povezana politička trenda:
Jedna, od kasnih 1970-ih, uglavnom fundamentalističkih protestantskih organizacija, poput Moralne većine, počela je popularizovati hrišćanski konzervativizam. Ove organizacije su okupile nacionalnu podršku kako bi, između ostalih razloga, uticale na političare da se suprotstave pravima na abortus i amandmanu o jednakim pravima.
Dva, otprilike u isto vreme, počevši od predsedništva Ronalda Reagana, konzervativna političara počeli su koristiti evangeliste kao glasački blok. Kao rezultat toga, mnogi od ovih političara počeli su da obraćaju više pažnje na hrišćanske medije. To je dalo hrišćanskim medijima daljnji uticaj u političkom svetu.
Teleevanđelisti
Gore navedene političke promene odrazile su se na brz rast hrišćanskih emisija na kablovskoj televiziji.
Dugogodišnji talk show Pata Robertsona “Klub 700”, proročanska emisija o poslednjim vremenima “Jack Van Impe Presents” i drugi počeli su da se bave onim što se dešavalo u vestima iz biblijske perspektive. Tvrdili su da gledaocima daju "prava" objašnjenja koja su mediji i liberalni političari zataškavali. Ove emisije su takođe pojačale konzervativne stavove kao objektivne činjenice.
Istina je da su u tom periodu američki “televanđelisti” doživeli nekoliko skandala. Evanđelista Jimmy Swaggart, na primer, otkriven je sa prostitutkom, a televanđelista Jim Bakker je osuđen za prevaru. To je navelo neke naučnike da sugerišu da je religijska televizija „otišla u podzemlje“ zbog ovog lošeg ugleda.
Naprotiv, kao što podaci pokazuju, religijsko emitovanje je značajno poraslo 1990-ih i 2000-ih . Hrišćanski mediji sve više komentarišu aktuelna dešavanja. I, kritički, počeli su da utiču na širu kulturu.
Na primer, od sredine 1990-ih, popularni filmovi i romani poput “Left Behind” sugerisali su da će gledaoci s “pogrešnim” verskim ili političkim uverenjima pretrpeti prokletstvo. Takvi filmovi i literatura privukli su desetine miliona gledalaca i čitalaca .
Nadalje, hrišćanski mediji korišteni su za promovisanje konzervativnih predrasuda. Autori i zagovornici udžbenika i nastavnih planova i programa, na primer, umanjili su značaj ženskog pokreta u američkoj istoriji ili su ropstvo nazivali “nedobrovoljnom imigracijom”. Takve promene su usvojene u nekim hrišćanskim školama, a njihovi autori su često objavljivani u hrišćanskim medijima. Čak i kada je uticaj bio indirektan, mediji, škole i zabava su međusobno pojačavali ideje.
Dakle, postoje znatni dokazi o povezanosti između evanđeoskih medija, hrišćanskih vesti, i konzervativne republikanske baze koja je tražila stalnu podršku i zagovaranje od njih.
Zašto je ovo važno
Snaga ovih programa je više od običnih priča ili intervjua gostiju – to je njihov društveni uticaj na verska uverenja.
Hiršćanske vesti imaju velik efekat u prenošenju svojih stavova jer ponavljaju tvrdnje u koje gledaoci već veruju i pružaju im posebna emocionalna iskustva, a opisuju se kao činjenice. Ovakav način gledanja na svet približio se centru konzervativne politike od 1980-ih, perioda kada je hrišćanska desnica stekla veći uticaj u američkoj politici.
Teme centralne za hrišćansku televiziju bile su doslednije od onih Republikanske stranke. Zamislite kako je 1980-ih Ronald Reagan počeo da se prikazuje kao Božji agent na Zemlji. Tokom 1990-ih, rast multinacionalnih korporacija i trgovinskih sporazuma osuđivan je kao deo demonskog “novog svetskog poretka”. A danas, kada je islamofobija u porastu, hrišćanski televizijski kanali prikazuju i slave predsednika Trumpa kao glavnog borca, koji brani hrišćane uprkos svojim ličnim greškama.
Ovi stavovi se odražavaju i u samim savremenim informativnim emisijama.
Na primer, Robert Jeffress iz Prve baptističke crkve u Dallasu nazvao je islam “lažnom religijom” koja je demonski nadahnuta. Takve tvrdnje su bile široko rasprostranjene od 11. septembra 2001. godine, ali Jeffressonov program “Put do pobede”,je sa milionskom publikom, i ima širok domet, a da se o činjenicama islama nikad ne govori.
Nadalje, vesti Christian Broadcasting Networka redovno sadrže priče o hrišćanima koji su progonjeni u Turskoj ili Indiji. Iako se takav progon očito događa na mestima širom sveta, CBN i drugi mediji ga često citiraju kako bi podržali ideju da su američki hrišćani cenzurisani ili na drugi način obojeni liberalizmom ili sekularizmom.
Pojačavanje jednog pogleda?
Sve veća regularnost takvih primera ima značajne implikacije na američku politiku.
Prvo, tvrdnje da se verska sloboda krši u celom svetu beskrajno se iznose u ono što ja nazivam “ rezonantnom komorom američkog javnog života ”, u kojoj ponavljanje, potpomognuto društvenim medijima, pomaže tvrdnjama da se postigne legitimitet. Drugo, priče na hrišćanskim informativnim kanalima stalno se kroje prema ideji da su gledaoci proganjani.
Predstavljajući se kao autoritativno novinarstvo od poverenja, hrišćanske vesti uveravaju gledaoce da ne moraju konsultovati mejnstrim medije da bi bili informisani. Što je još opasnije, one odobravaju poseban, često konspirativni način gledanja na svet. One osuđuju neutralnost ili odgovornost prema više biračkih jedinica kao opterećujuće ili čak neprijateljske prema hrišćanskoj veri.
Nažalost, desetine miliona njenih gledalaca ostaju bez osećaja za dva najnužnija temelja demokratije: vrednost višestrukih gledišta i zajedničko političko učešće.
Нема коментара:
Постави коментар