Khorramshahr -1,2,4 (2,000-3,000 km,tecno gorivo, jednostepena)
Seijjil ( srednji domet, malo veci os 2,000 km, cvrsto gorivo, dvostepena ),
Emad ( srednji domet, 1,800 km, cvrsto gorivo, jednostepena),
Ghadr ( srednji domet, 1,600 km, tecno gorivo, jednostepena ),
Paveh ( srednji domet, 1,650 km, turbomlazni motor) Khaibar ( srednji domet, 1,450 km,cvrsto gorivo, jednostepena ),
Shahab 3,( srednji domet,1,300 km, tecno vorivo, jednostepena ),
Upotreba goriva u čvrstom stanju je veliko unapređenje dizajna. Takva goriva omogućavaju veoma brzo vreme ispaljivanja zbog čega je raketa manje ranjiva tokom lansiranja. Korištenje čvrstog pogonskog sredstva je ponajviše rezultat razvoja tehnologije goriva koje je postignuto u programu Zelzal tokom 1990-ih, a veruje se kako je u tom razvoju mnogo pomagala Kina.
Balističke rakete se mogu podeliti u pet klasa u zavisnosti od njihovog dometa: kratkog dometa (manje od 300 km), kratkog dometa (300 do 1000 km), srednjeg dometa (1000 do 3000 km), srednjeg dometa (3000 do 3000 km) i interkontinentalne (više od 5500 km). Iranski arsenal balističkih projektila sastoji se prvenstveno od projektila kratkog dometa (SRBM) i raketa srednjeg dometa (MRBM), iako se sumnja da je u toku rad na raketama većeg dometa. Prema nekim izvorima Iran ukupno ima približno 55.000 zemlja-zemlja raketa.
Sa npr. raketom Sejjil (Sajdžil ) čiji je domet nešto malo veći od 2.000 kilometara, u teoriji Teheran može gađati ciljeve širom Bliskog istoka, Istočne Evrope, Istočne Afrike i Južne Azije. Iran nema projektile koji bi mogli dosegnuti do SAD-a ispaljeni sa iranske teritorije.
Iran ima najveći i najraznovrsniji raketni arsenal na Bliskom istoku, prema generalu Kenet Mekenziju, komandantu američke Centralne komande, 2022. godine imao je „više od 3.000“ balističkih projektila 2022. godine. Tokom protekle decenije, Iran je napravio značajna poboljšanja u preciznosti svojih projektila, čineći ih sve ozbiljnijom pretnjom u konvencionalnom smislu. Istovremeno, Iran je samostalno ograničio domet svojih raketa na 2.000 km, što je prvi put zvanično priznato 2015. godine. Mnoge iranske rakete su sposobne da nose nuklearne bojeve glave. Rezolucija Saveta bezbednosti UN 2231 pozvala je Iran da ne preduzima nikakve aktivnosti u vezi sa nuklearnim balističkim projektilima osam godina. Ovaj period je istekao u oktobru 2023. godine.
Fattah 2
Prošlog novembra, iranska državna novinska agencija IRNA izvestila je da su vazduhoplovne snage Iranske revolucionarne garde (IRGC) predstavile novu krstareću raketu Fatah 2 sa hipersoničnim kliznim vozilom (HGV). Dok su krstareće rakete prve generacije bile opremljene jednostavnim raketnim motorima za početno ubrzanje, kao i turbomlaznim motorima za kontrolu pogona, rakete nove generacije, kao što je Fatah 2, opremljene su ramjet motorom.Čini se da je projektil Fattah-2 još u razvoju i da će se proizvoditi više verzija u budućnosti.
Projektil Fattah-2 koristi konfiguraciju hipersoničnih krstarećih projektila. Akronim HCM, što je skraćenica za Hypersonic Cruise Missile, ispisan je na njegovom nosnom konusu. Oblik i kombinacija nosnog konusa je sličan hipersoničnoj krstarećoj raketi X-51. Međutim, projektil X-51 koristi ramjet motor koji zahteva usis vazduha,dok su kod projektila Fattah-2 usisni i ramjet motori uklonjeni, a umesto toga se koristi raketni motor na tekuće gorivo. Ovo neće uticati na performanse projektila.
Izraz “HCM” znači hipersonična krstareća raketa na telu Fattah-2
Dizajn:
Fattah-2 projektil se sastoji od dva dela. Prvi deo je Fattah pojačivač na čvrsto gorivo, koji se nije promenio u odnosu na početnu verziju. Drugi deo je klizna bojeva glava, koja se odvaja od pojačivača i ima raketni motor na tekuće gorivo. Celokupni oblik klizave bojeve glave Fattah-2 je vrlo sličan raketi Boeing X-51, ali s tom razlikom što je eliminisan njen usis vazduha i umesto ramjet motora koristi se raketni motor.
Sličnost bojevih glava Fattah-2 i X-51
Eksplozivni materijal se nalazi na početku bojeve glave, praćen inercijskim navođenjem i GPS sistemom zajedno sa kompjuterom koji je odgovoran za vođenje bojeve glave do završne faze udara. Nakon sistema za navođenje, nalazi se kontejner za detonator (žuti komad), zatim rezervoar za tečno gorivo i rezervoar za oksidator, i na kraju raketni motor koji izgleda da ima sposobnost da promeni putanju projektila.
Različite komponente bojeve glave Fattah-2
Na kraju bojeve glave nalaze se četiri peraja, od kojih dva čine liniju sa dnom bojeve glave i fiksirana su, odgovorna za proizvodnju sile podizanja. Druge dve peraje su dizajnirane da menjaju smer i imaju mogućnost rotacije oko ose povezane s telom.
Četiri peraje, od kojih su dve fiksne i dve druge peraje sa mogućnošću promene smera
Rad projektila Fattah-2:
Pojačivač na čvrsto gorivo projektila Fattah-2 nosi ga na određenu visinu iz svemira, a zatim se bojeva glava odvaja od nje i kreće prema atmosferi. U ovom stanju, projektil će putovati velikom brzinom dok ne stigne u atmosferu, a zatim će, poput HGV-a (Hypersonic Glide Vehicle), kliziti na tlo u atmosferi na visini manjoj od 100 kilometara. S obzirom na veliku brzinu najavljenu za Fattah buster u Fattah-1, ona mora biti veća od 15 maha u trenutku ulaska u atmosferu. Stoga, zbog velike sile podizanja bojeve glave Fattah-2, ona mora provesti znatnu količinu vremena klizeći u atmosferi i kontinuirano smanjivati svoju visinu.
U delu srednjeg stepena i na kraju bojeva glava drastično smanjuje svoju visinu, a smanjuje se i brzina. U ovoj fazi, raketni motor ugrađen u bojevu glavu se uključuje i stabilizuje brzinu bojeve glave na 5 maha ili više. Bojeva glava Fattah-2 provodi dosta vremena na malim visinama i krstari kroz završnu fazu puta poput krstareće rakete zahvaljujući svom motoru. Značajna stvar je količina sile otpora i tolerancije za ulazak velikom brzinom u atmosferu jer aerodinamički, bojeva glava nije dizajnirana za takve brzine.
Konvencionalni dizajni hipersoničnih krstarećih projektila koriste pojačivač za početnu brzinu i ramjet motor za dalje kretanje duž putanje, a često se lansiraju iz aviona. Ovi motori imaju rizik da smanje brzinu na manje od 5 Maha pri maksimalnom dometu zbog nedostatka goriva. Međutim, Fattah-2 koristi pojačivač balističke rakete na čvrsto gorivo za kretanje na delu svoje putanje i postizanje početne brzine veće od 15 Maha, što raketi osigurava značajnu brzinu za dugo vremena. Zatim, na kraju puta ili blizu tačke udara, koristi motor da nadoknadi smanjenje brzine i stabilizuje brzinu na 5 maha. Ovo je zanimljiva i vrlo kreativna ideja koju su implementirali iranski stručnjaci.
Za razliku od konvencionalnih HGV verzija, bojeva glava Fattah-2 je pogodnija za letenje na malim visinama. Većina teretnih vozila veliki deo puta putuju na nadmorskoj visini manjoj od 100 kilometara i više od 30 kilometara, gde je gustina vazduha manja. Međutim, projektil Fattah može leteti na visini manjoj od 12 kilometara zbog svog aerodinamičkog oblika, ali izgleda da pokušava da se održi na visini između 12 i 30 kilometara kako bi iskusila manje smanjenje brzine. Sve u svemu, projektil Fattah-2 je više hipersonično klizno vozilo nego hipersonična krstareća raketa. Međutim, njegove performanse uključuju obe vrste hipersoničnih projektila.
Može se reći da je rad projektila Fattah-2 potpuno nekonvencionalna definicija u odnosu na druge konvencionalne hipersonične rakete, a projektil Fattah-2 je stvorio novu klasifikaciju i standard u ovoj oblasti: Hypersonic Cruise Glide Vehicle (HCGV).
Treba napomenuti da karakteristika neupotrebe ramjet motora ne isključuje ovu bojevu glavu iz hipersonične kategorije. Takođe, korištenje rakete za početak leta i let u svemir ne može sprečiti krstareći let među i završnim fazama. Iranska tehnologija u izradi ramjet motora za upotrebu u hipersoničnom oružju dugog dometa još nije dostigla svoju konačnu evoluciju. Stoga je dostupnost svih komponenti i mogućnost masovne proizvodnje Fattah-2 prikladno i kreativno rešenje za prevazilaženje trenutnog tehnološkog jaza. Jasno je da će i ovo tehnološko usko grlo biti rešeno u bliskoj budućnosti.
Specifikacije hipersonične rakete Fattah-2:
Tip: Hypersonic Glide Vehicle (HGV)
Zemlja porekla: Iran
Proizvođač: IRGC Aerospace Force
Predstavljen: 2023.
Dužina: ~ 12 metara
Prečnik: 80 cm prvi deo,50 cm drugi deo
Gorivo:
Prva faza: čvrsta
Druga faza: tekućina Domet: više od 1400 km
Brzina: ~ 5 maha (u poslednjoj fazi), ~ 15 maha (u prvoj fazi)
Težina: 3500 do 4100 kg
Bojeva glava: ~ 500 kg
Težina eksploziva: ~ 200 kg
Vođenje : kombinacija INS-a i GPS-a
Projektil Fattah-2 koristi konfiguraciju hipersoničnih krstarećih projektila. Akronim HCM, što je skraćenica za Hypersonic Cruise Missile, ispisan je na njegovom nosnom konusu. Oblik i kombinacija nosnog konusa je sličan hipersoničnoj krstarećoj raketi X-51. Međutim, projektil X-51 koristi ramjet motor koji zahteva usis vazduha,dok su kod projektila Fattah-2 usisni i ramjet motori uklonjeni, a umesto toga se koristi raketni motor na tekuće gorivo. Ovo neće uticati na performanse projektila.
Dizajn:
Fattah-2 projektil se sastoji od dva dela. Prvi deo je Fattah pojačivač na čvrsto gorivo, koji se nije promenio u odnosu na početnu verziju. Drugi deo je klizna bojeva glava, koja se odvaja od pojačivača i ima raketni motor na tekuće gorivo. Celokupni oblik klizave bojeve glave Fattah-2 je vrlo sličan raketi Boeing X-51, ali s tom razlikom što je eliminisan njen usis vazduha i umesto ramjet motora koristi se raketni motor.
Eksplozivni materijal se nalazi na početku bojeve glave, praćen inercijskim navođenjem i GPS sistemom zajedno sa kompjuterom koji je odgovoran za vođenje bojeve glave do završne faze udara. Nakon sistema za navođenje, nalazi se kontejner za detonator (žuti komad), zatim rezervoar za tečno gorivo i rezervoar za oksidator, i na kraju raketni motor koji izgleda da ima sposobnost da promeni putanju projektila.
Na kraju bojeve glave nalaze se četiri peraja, od kojih dva čine liniju sa dnom bojeve glave i fiksirana su, odgovorna za proizvodnju sile podizanja. Druge dve peraje su dizajnirane da menjaju smer i imaju mogućnost rotacije oko ose povezane s telom.
Rad projektila Fattah-2:
Pojačivač na čvrsto gorivo projektila Fattah-2 nosi ga na određenu visinu iz svemira, a zatim se bojeva glava odvaja od nje i kreće prema atmosferi. U ovom stanju, projektil će putovati velikom brzinom dok ne stigne u atmosferu, a zatim će, poput HGV-a (Hypersonic Glide Vehicle), kliziti na tlo u atmosferi na visini manjoj od 100 kilometara. S obzirom na veliku brzinu najavljenu za Fattah buster u Fattah-1, ona mora biti veća od 15 maha u trenutku ulaska u atmosferu. Stoga, zbog velike sile podizanja bojeve glave Fattah-2, ona mora provesti znatnu količinu vremena klizeći u atmosferi i kontinuirano smanjivati svoju visinu.
U delu srednjeg stepena i na kraju bojeva glava drastično smanjuje svoju visinu, a smanjuje se i brzina. U ovoj fazi, raketni motor ugrađen u bojevu glavu se uključuje i stabilizuje brzinu bojeve glave na 5 maha ili više. Bojeva glava Fattah-2 provodi dosta vremena na malim visinama i krstari kroz završnu fazu puta poput krstareće rakete zahvaljujući svom motoru. Značajna stvar je količina sile otpora i tolerancije za ulazak velikom brzinom u atmosferu jer aerodinamički, bojeva glava nije dizajnirana za takve brzine.
Konvencionalni dizajni hipersoničnih krstarećih projektila koriste pojačivač za početnu brzinu i ramjet motor za dalje kretanje duž putanje, a često se lansiraju iz aviona. Ovi motori imaju rizik da smanje brzinu na manje od 5 Maha pri maksimalnom dometu zbog nedostatka goriva. Međutim, Fattah-2 koristi pojačivač balističke rakete na čvrsto gorivo za kretanje na delu svoje putanje i postizanje početne brzine veće od 15 Maha, što raketi osigurava značajnu brzinu za dugo vremena. Zatim, na kraju puta ili blizu tačke udara, koristi motor da nadoknadi smanjenje brzine i stabilizuje brzinu na 5 maha. Ovo je zanimljiva i vrlo kreativna ideja koju su implementirali iranski stručnjaci.
Za razliku od konvencionalnih HGV verzija, bojeva glava Fattah-2 je pogodnija za letenje na malim visinama. Većina teretnih vozila veliki deo puta putuju na nadmorskoj visini manjoj od 100 kilometara i više od 30 kilometara, gde je gustina vazduha manja. Međutim, projektil Fattah može leteti na visini manjoj od 12 kilometara zbog svog aerodinamičkog oblika, ali izgleda da pokušava da se održi na visini između 12 i 30 kilometara kako bi iskusila manje smanjenje brzine. Sve u svemu, projektil Fattah-2 je više hipersonično klizno vozilo nego hipersonična krstareća raketa. Međutim, njegove performanse uključuju obe vrste hipersoničnih projektila.
Može se reći da je rad projektila Fattah-2 potpuno nekonvencionalna definicija u odnosu na druge konvencionalne hipersonične rakete, a projektil Fattah-2 je stvorio novu klasifikaciju i standard u ovoj oblasti: Hypersonic Cruise Glide Vehicle (HCGV).
Treba napomenuti da karakteristika neupotrebe ramjet motora ne isključuje ovu bojevu glavu iz hipersonične kategorije. Takođe, korištenje rakete za početak leta i let u svemir ne može sprečiti krstareći let među i završnim fazama. Iranska tehnologija u izradi ramjet motora za upotrebu u hipersoničnom oružju dugog dometa još nije dostigla svoju konačnu evoluciju. Stoga je dostupnost svih komponenti i mogućnost masovne proizvodnje Fattah-2 prikladno i kreativno rešenje za prevazilaženje trenutnog tehnološkog jaza. Jasno je da će i ovo tehnološko usko grlo biti rešeno u bliskoj budućnosti.
Specifikacije hipersonične rakete Fattah-2:
Tip: Hypersonic Glide Vehicle (HGV)
Zemlja porekla: Iran
Proizvođač: IRGC Aerospace Force
Predstavljen: 2023.
Dužina: ~ 12 metara
Prečnik: 80 cm prvi deo,50 cm drugi deo
Gorivo:
Prva faza: čvrsta
Druga faza: tekućina Domet: više od 1400 km
Brzina: ~ 5 maha (u poslednjoj fazi), ~ 15 maha (u prvoj fazi)
Težina: 3500 do 4100 kg
Bojeva glava: ~ 500 kg
Težina eksploziva: ~ 200 kg
Vođenje : kombinacija INS-a i GPS-a
Нема коментара:
Постави коментар